Çocukluk dönemindeki akut ishallerin en sık sebebi virüsler olarak bilinmektedir. Rotavirüs ve Adenovirüs gibi virüsler çocuklarda en sık gastrointestinal sistem hastalıklarına neden olmaktadır. Başlıca akut olarak başlayan kusma, ishal, kramp tarzı karın ağrısı, ateş, kilo kaybı, ani sıvı kaybına bağlı ağızda ve ciltte kuruluk, baş ağrısı, halsizlik gibi şikayetlerle karşımıza çıkarlar.
Rotavirüs Enfeksiyonu
Rotavirus enfeksiyonuna bağlı ishaller nedeniyle dünya genelinde her yıl yaklaşık 25 milyon poliklinik başvurusu olmaktadır. Sıklıkla 2 yaşın altında görülürken, 5 yaşına gelen bir çocuğun, en az 1 kez rotavirus enfeksiyonu geçirmiş olacağı düşünülür. Her yıl 2 milyona yakın bebek ve çocuk hastaneye yatırılmakta olup ishalle ilişkili hastane yatışlarının %39 nedeni olarak Rotavirüs enfeksiyonları sorumlu tutulmaktadır.
Rotavirüs Bulaşma Yolları
Bulaşma şekli genellikle, enfekte su veya gıda, dışkı ile kirlenmiş eller, çeşitli eşyalar ve oyuncaklar kişiden kişiye direkt ya da endirekt temas şeklinde olmaktadır.
Rotavirüs Belirtileri
Yaklaşık 2-4 günlük kuluçka dönemi sonrasında aniden ateş ve kusma, ardından sayısı 10’a ulaşan ishal gelişir. Çocuğun dışkısı kansız ve bol suludur.
Rotavirüse bağlı sorunlar genelde aşırı kusmalar ve bol sulu ishaller sonrası gelişen sıvı ve tuz dengesi bozukluğuna bağlıdır.
Adenovirüs Enfeksiyonu
Adenovirüs enfeksiyonuna bağlı ishaller ise; genellikle çocuk bakım merkezleri, hastaneler, kreşlerde salgınlar yapar. Mevsimsel ilişki yoktur yani tüm yıl boyunca ortaya çıkabilir.
Adenovirüs Belirtileri
3-10 günlük kuluçka dönemini takiben kusma ve ishaller ortaya çıkar. Kusma ve ateşle birlikte 1 haftaya kadar ishaller devam edebilir. Bazen Rotavirüs ishallerinden daha uzun sürebilir.
Adenovirüs ishalleri de 2 yaş altında daha sık görülür. Akut viral ishaller içerisinde hastaneye yatışın ikinci en sık sebebidir.
Gerek Rotavirüs, gerekse Enterik Adenovirüs enfeksiyonları, dışkıda virüs antijenleri çalışılarak hızlıca tanı alabilirler.
Rotavirüs ve Adenovirüs Tedavileri
Spesifik tedavileri yoktur. Tedavinin temelini; hastayı hızlıca ve doğru şekilde değerlendirip, sıvı kaybını ve vücuttaki tuz dengesizliğini düzeltmek ve beslenmesini ishal diyeti olarak düzenlemektir. Viral ishallerde antibiyotik kullanılmamalıdır.
Sürekli kusan, halsizliğin eşlik ettiği aşırı sıvı kaybı düşünülen çocuklarda damar yolu ile sıvı desteği gerekebilir. Anne sütüne mümkünse devam edilmelidir. Yüksek şeker ihtiva eden gıdalardan uzak durulmalıdır.
Korunma Yolları
En iyi korunma yolları, küçük bebekler için anne sütü ile emzirme, el hijyeni ve özellikle Rotavirüs enfeksiyonları için aşı uygulamasıdır.
