- Tiroid Nasıl Bir Organdır? İşlevi Nedir?
- Haşimato Hastalığı Nedir?
- Kimlerde Daha Sık Görülür?
- Haşimato Hastalığı Kalıtsal Mıdır?
- Hipotiroidi ve Haşimato Hastalığı Arasında Ne İlişki Vardır?
- Hangi Testlerle Tanı Konulur?
- Haşimato Hastalığı Tedavisi ve Takibi Nasıl Yapılır?
- Haşimato Hastalığında Beslenme Önemli Midir?
- Haşimato Hastalığı Olan Okurlarımıza Ne Öneriyorsunuz?
Tiroid Nasıl Bir Organdır? İşlevi Nedir?
Tiroid bezi boyun orta ve alt kısmında bulunan tek bir organdır. Sağ ve sol loblardan ve ortada köprü işlevi gören istmusttan oluşur. Anne karnı dahil hayatın tüm evrelerinde yaşamak için gerekli olan tiroid hormonlarını (T3 ve T4) sentezler. Kafatası içinde beyine komşu bir organ olan hipofiz bezinden salgılanan tiroid uyarıcı hormonun (TSH) emrinde çalışır. TSH genel kanının aksine bir tiroid hormonu değildir.
Tiroid hormonları; metabolizma, ısı, oksijenlenme gibi tüm organları etkileyecek temel işlevleri yönetir. Bu nedenle eksikliğinde ve fazlalığında tüm organlar ve hatta tüm dokular etkilenir.
Haşimato Hastalığı Nedir?
Tiroidin kronik otoimmün hastalığıdır. Otoimmünite; vücudun yanlış bir alarm ile kendi (öz) dokusuna saldırması ve bunu devam ettirmesidir. Normal sağlıklı koşullarda lökositler (vücudun koruyucu hücreleri) sadece tehlike yaratan yaşlı, hasta hücreler ve dışardan saldırıda bulunan kimyasallar ve mikroorganizmalara karşı savaşırlar. Sağlıklı dokuya gidip saldırıda bulunmazlar. Tiroid otoimmünitesinde tiroid dokusu bu saldırıdan hasar alır ve zamanla çalışamaz hale gelir.
Kimlerde Daha Sık Görülür?
Haşimato Hastalığı her yaşta ve her iki cinste de görülse de çoğunlukla erişkin kadın grubunda yoğun tanı alır.
Haşimato Hastalığı Kalıtsal Mıdır?
Ailede başka bireylerde Haşimato Hastalığı veya başka bir otoimmün hastalığının var olması kişinin Haşimato Hastası olma olasılığını artırır. Bütün otoimmün hastalıklarda bir miktar kalıtsal özellikten bahsedilir. Haşimato Hastalığında bu çok belirgindir. Ailede kadın bireylerin etkilenmesine atfen “anne - kız hastalığı” tanımı kullanılmaktadır.
Hipotiroidi ve Haşimato Hastalığı Arasında Ne İlişki Vardır?
Otoimmün mekanizmayla tiroid bezi hasarlanır ve çalışamaz hale gelir. Hormon üretemez. Bu durumda tiroid hormonları azalır. TSH tiroidi çalışması için zorlar. Zamanla bu zorlama yetersiz kalır ve hipotiroidi gelişir. Haşimato Hastalığı ilerleyen ve hipotiroidinin çeşitli evreleri ile karakterize kronik bir otoimmün hastalıktır. Bir kronik tiroidittir. Bütün tiroiditler de olduğu gibi başlangıçta çok nadir ve silik olarak hipertiroidi evresi (Hashitoksikoz) olabilir. Bunun dışında Haşimato Hastalığı hipotiroidi ile ilişkilidir.
Hangi Testlerle Tanı Konulur?
Klinik şüphede ilk istenilen test TSH’dir. TSH tiroid bezini zorluyorsa yani yükselmişse hastaya ileri testler istenir. Ek olarak: Anti TPO ve anti Tiroglobulin testleri ve tiroid ultrasonu Haşimato hastalığı tanısını desteklemek ve plan yapmak için istenen testlerdir.
Haşimato Hastalığı Tedavisi ve Takibi Nasıl Yapılır?
Hastanın tedavi ve takip planlanır.
Genç, gebelik planlayan veya gebe olan bir kadınla, 60 yaşında ritim sorunu yaşayan bir erkek veya 75 yaşında bir kadın için aynı hedefler kullanılmaz. TSH değerleri takipte çok belirleyicidir. TSH tiroid yetersizliği tanısında hassastır ve güvenilirdir. Eğer kişi hipotiroidi evresine geçmiş veya yaklaşmışsa, tedavi alması planlanmışsa hedef TSH belirlenir.
Haşimato Hastalığında Beslenme Önemli Midir?
Beslenme her durumda önemlidir. Bağırsakta inflamasyon (yangı) yapabilecek her türlü gıdadan uzaklaşılmasını ve lokal inflamasyonun sistemik etki ile tiroiddeki yangıyı da artırması olasılığı nedeniyle bu gıdalara dikkat edilmesini öneriyorum. Şimdilerde gluten içeren gıdalar bunların başında gelmektedir. Guatrojenler olarak bilinen kara lahana, Brüksel lahanası gibi lahanagiller, karnabahar gibi yapraklılar için de fermantasyon (turşu) veya pişirme öneriyorum.
Haşimato Hastalığı Olan Okurlarımıza Ne Öneriyorsunuz?
Bir otoimmün probleminiz varsa, sizde ve özellikle birinci derece yakınlarınızda o problemin veya başka otoimmün problemlerin olma olasılığı genel topluma göre fazladır. Böyle bir durumda Haşimato Hastalığı konusunda deneyimli bir hekimle temasa geçilmesini öneriyorum.
