Hemogram Nedir?
Hemogram, kan sayımı olarak da bilinen ve kan hücrelerinin sayısını ve oranını ölçen bir testtir. Kırmızı kan hücreleri (eritrositler), beyaz kan hücreleri (lökositler) ve trombositler gibi temel kan bileşenlerinin miktarını belirler.
Hemogram Testi Neden Yapılır?
Hemogram testi, sağlığınız hakkında kapsamlı bilgi sağlayan ve birçok hastalığın erken teşhisinde önemli rol oynayan bir testtir. Rutin kontrollerin bir parçası olarak yaptırılması, sağlığınızı korumanız açısından büyük önem taşır.
Hemogram testi;
Kırmızı kan hücrelerinin eksikliği olan anemi durumunu tespit etmek, beyaz kan hücrelerinin sayısındaki artış veya azalışından kaynaklı vücutta bir enfeksiyonun varlığını göstermek, kanama bozukluklarını tespit etmek için kullanılır. Bağışıklık sistemi bozuklukları ve rutin sağlık kontrollerinin bir parçası olarak hemogram testi yapılmaktadır.
Ayrıca lösemi, lenfoma gibi kan hastalıklarının takibi için düzenli olarak hemogram testi yapılır. Bu, hastalığın seyrini izlemek ve tedaviye verilen yanıtı değerlendirmek için önemlidir.
Hemogram Test Parametreleri ve Gruplandırılması:
- Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler): RBC, Hemoglobin (Hgb veya Hb), HCT, MCV, MCH, MCHC, RDW.
- Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler): WBC, Diferansiyel lökosit sayımı. (Nötrofiller, lenfositler, monositler, eozinofiller, bazofiller alt parametreler.)
- Trombositler: PLT, MPV, PDW.
Hemogram Değerinin Olması Gereken Değerleri Kaçla Kaç Arasındadır?
Hemogram testi sonuçları, genellikle belirli referans aralıkları içinde değerlendirilir. Bu aralıklar, yaş, cinsiyet ve laboratuvara göre değişiklik gösterebilir. Çeşitli kan hücrelerinin sayısını ve oranını ölçerek sağlık durumu hakkında bilgi verir.
Hemogram Testi Parametreleri Nelerdir? Parametreler Neleri İfade Eder?
- WBC (White Blood Cell Count): Beyaz kan hücrelerinin (Akyuvar hücrelerinin) sayısını belirler. Beyaz kan hücreleri, vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
Yüksek bir değer çıktığında enfeksiyon hastalıkları ve iltihap oluşumu, alerjik hastalıklar, romatizmal hastalıklar, kemik iliği hastalıkları ve tümörler akla gelmektedir. WBC değeri düşük ise radyoterapi, kemik iliği hastalıkları, yetersiz beslenme, vitamin eksikliği olduğunu gösterir.
- RBC (Red Blood Cell Count): Kırmızı kan hücrelerinin sayısını belirler. Kırmızı kan hücreleri, oksijeni akciğerlerden vücudun diğer bölgelerine taşır.
RBC değeri; lösemi, kanser, kansızlık, hamilelik gibi durumlarda düşer. RBC değeri; sigara, alkol ve uyarıcı madde kullanımında, kalp hastalıklarında yükselir.
- Hemoglobin (HGB veya HB): Kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijen taşıyan protein miktarını ölçer.
Akciğer hastalıkları, aşırı kusma ve ateş gibi durumlarda hemoglobin yükselir. Siroz, anemi ve kronik böbrek hastalıkları gibi durumlarda hemoglobin düşer.
- HCT (Hematokrit): Kırmızı kan hücrelerinin toplam kan hacmine oranını belirler.
Düşük HCT değeri: demir eksikliği anemisi, dalak büyümesi, kan kanseri, böbrek hastalıkları, gebelik, folik asit, B6 ve B12 vitamini eksiklikleri hematokrit değerinin düşmesine yol açar. Yüksek HCT değeri; kalp damar hastalıkları ve vücut susuz kaldığında (dehidrasyon) HCT değeri yükselir.
- MCV (Mean Corpuscular Volume): Kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit hacmi) ortalama hacmini ölçer.
MCV değeri; demir eksikliği anemisi, kan kaybı, talasemi, bakır eksikliği gibi durumlarda düşer. Folik asit eksikliğinde, B12 eksikliğinde, hipotiroidi, karaciğer yetmezliği gibi durumlarda MCV değeri yükselir.
- MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin): Bir kırmızı kan hücresinin ortalama hemoglobin miktarını belirler.
Düşük olması durumunda demir eksikliği, anemiler ve kronik hastalıklar gibi durumlar ortaya çıkar. Yüksekliğinde ise B12 eksikliği, folik asit eksikliği olduğu düşünülmektedir.
- MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration): Kırmızı kan hücrelerinin ortalama hemoglobin konsantrasyonunu ölçer. Bu parametre, anemi türlerinin ayırt edilmesinde kullanılır.
- PLT (Platelet Count): Trombositlerin sayısını belirler. Trombositler, kanın pıhtılaşmasını sağlar ve kanamayı durdurur.
Alerjik hastalıklar, bazı kanser türlerinde ve enfeksiyonlarda PLT değeri yüksek çıkmaktadır. PLT düşüklüğü; aşırı kansızlık, B12 eksikliği, siroz, lösemi, vitamin eksikliği durumunda PLT düşük çıkmaktadır.
- RDW (Red Cell Distribution Width): Kırmızı kan hücrelerinin boyutlarındaki değişkenliği değerlendirir.
Vitamin B12 eksikliği, demir eksikliği, folat eksikliği gibi nedenlerle RDW değeri yükselmektedir.
- MON (Monositler): Beyaz kan hücrelerinin bir türüdür ve bağışıklık sistemi işlevlerinde önemli rol oynar.
Yüksek monosit seviyesi; vücutta enfeksiyon, iltihap veya kanser gibi sağlık sorunlarına işaret eder. Düşük monosit seviyesi ise; kemik iliği hastalıklarını akla getirir.
- BASO (Bazofil): Beyaz kan hücrelerinin bir türü olan bazofillerin miktarını ifade eder.
Alerjik reaksiyonlar, kronik inflamasyon, enfeksiyonlar, bazı kanser türleri (özellikle lösemi) bazofil seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.
- EOS (Eozinofil): Beyaz kan hücrelerinin bir türüdür ve bağışıklık sistemi işlevlerinde önemli rol oynar.
Yüksek EOS seviyesi ise; alerjik hastalıklar, zehirlenme, paraziter hastalıklar, ilaç kullanımı ve gastrit gibi sağlık sorunlarına işaret edebilir.
- MPV (Mean Platelet Volume): Trombositlerin ortalama hacmini ifade eder.
- LYM (Lenfosit): Lenfositler, bağışıklık sisteminin önemli bileşenleridir ve vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
- PDW (Platelet Distribution Width): Trombositlerin boyutlarındaki çeşitliliği gösterir.
- NEUT (Nötrofil): NEUT değeri, nötrofillerin toplam beyaz kan hücrelerine oranını ifade eder.
Bakteriyel enfeksiyonlar, iltihaplı hastalıklar, stres, kortikosteroid kullanımı, bazı kanser türleri NEUT değerini yükseltir. Viral enfeksiyonlar, kemoterapi, radyoterapi, bazı otoimmün hastalıklar NEUT değerini düşürür.
Hemogram testi, sağlığınız hakkında kapsamlı bilgi sağlayan ve birçok hastalığın erken teşhisinde önemli rol oynayan bir testtir. Rutin kontrollerin bir parçası olarak yaptırılması, sağlığınızı korumanız açısından önem taşır.
