Kolonoskopi Nedir?
Kolonoskopi, kalın bağırsağın (kolon) iç yüzeyinin incelenmesini sağlayan tıbbi prosedürdür. Bu işlem; ucunda kamera ve ışığın olduğu bükülebilen bir cihaz olan kolonoskop ile kalın bağırsağın incelenmesi işlemidir. Doktorun bağırsağın içini ayrıntılı bir şekilde görmesini ve gerektiğinde biyopsi almasını veya polip gibi anormallikleri çıkarmasını sağlar.
Kolonoskopi İşlemi Kimlere Yapılır?
Kolonoskopi, 50 yaş üzerindeki kişilerin rutin bağırsak taramaları için önerilen bir prosedürdür. Birinci derece yakınlarında bağırsak kanseri öyküsü olan bireylerde kontrol amaçlı kolonoskopi işlemi yapılması gerekmektedir.
Radyolojik görüntüleme sırasında saptanan şüpheli görünüm varlığında, nedeni açıklanamayan anemi ve demir eksikliği olan kişilerde, tanısı konmuş kolon kanseri vakalarının takibi amacıyla da kolonoskopi kullanılmaktadır.
Karın ağrısı, ishal ve kabızlık gibi belirtilerin nedenlerini araştırmak için de kolonoskopi yapılır. Dışkıda gizli kan pozitifliği tespit edilen bireylerde, makattan kan gelmesi veya kanlı dışkılama şikayeti olan kişilerde, dışkılama alışkanlığında değişiklik, kilo kaybı ve karın ağrısı gibi kolon kanserinden şüphelenilen durumlarda, inflamatuar bağırsak hastalığının teşhisinde kolonoskopi kullanılır.
Bağırsakta var olan poliplerin takibi ve çıkarılması için kolonoskopi önemli bir araçtır. Polipler kolonoskopi sırasında kolayca saptanabilir ve çıkarılabilir, bu da kolon kanseri riskini önemli oranda azaltır.
Cerrahi olarak çıkarılması gereken bölgelerin işaretlenmesi amacıyla; mukozektomi olarak tanımlanan büyük poliplerin ve erken dönem kanserli dokuların çıkarılması için; polipektomi olarak bilinen poliplerin çıkarılması için; şüpheli bölgelerden patolojik tanı amaçlı olarak biyopsi alınması için; kısmı bağırsak tıkanıklıklarının giderilmesi için kalıcı ya da geçici stent yerleştirilmesi amaçlı ve yabancı cisimlerin çıkarılması amaçlı yapılmaktadır.
Kolonoskopi Hazırlığı Nasıl Yapılmaktadır?
İyi bir kolonoskopik değerlendirme için bağırsakların tamamen temizlenmesi gereklidir.
İşlemden önce 2 gün sulu gıda tüketilir, işlemden 1 gün öncesinde ise laksatif adı verilen bağırsak boşaltıcı ilaçlar kullanılır. Kolonoskopi işleminden önce aspirin, coumadin gibi kan sulandırıcı ilaçlar mümkünse doktor tavsiyesi dahilinde belli bir süre kesilecektir.
Kolonoskopi Öncesinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?
İşlem öncesinde 2 gün süre ile az lifli gıda alınmalı, tanesiz, sulu gıda ile beslenilmelidir. Örneğin; et suyu, tavuk suyu çorbaları, sütsüz çay-kahve, elma suyu içilebilir. Ayrıca işlem öncesi, gece yarısından itibaren hiçbir şey yenmemeli ve içilmemelidir.
Kolonoskopi İşlem Süreci Nasıldır?
Kolonoskopi sırasında hasta sol yana yatar pozisyonda muayeneye başlanmakta olup bu esnada anestezi hekimi eşliğinde sedasyon verilerek uyutulmaktadır.
Kolonoskopi sırasında tüm kalın bağırsak bölümleri incelenmektedir. Bu işlem ortalama olarak 20 - 30 dakika sürmektedir. Kolonoskopi esnasında polip gibi ileride kolon kanserine sebep olma ihtimali olan oluşumlar saptanırsa kolonoskop yardımıyla çıkarılabilmektedir. Ek olarak, gerekli görülen durumlarda bağırsağın çeşitli kısımlarından biyopsiler de alınabilmektedir.
Kolonoskop İşlem Sonrasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?
İşlem bittikten sonra verilen ilaçların etkisinin geçmesi ve hastanın bilincinin işlem öncesi hale dönmesi amacıyla hasta dinlenme odasına alınmaktadır.
Kolonoskopi sonrası hasta, normal beslenmesine ve sıvı tüketimine geri dönebilir. Fakat görüntüleme dışında polip çıkarma ya da biyopsi gibi bir işlem yapıldıysa hekimin verdiği özel diyet programına uyulmalıdır.
Ayrıca işlem sonrasında bağırsaklardaki gaza bağlı olarak birkaç saat karında şişkinlik hissedilebilir, yürümek bağırsaklardaki gazın çıkarılmasına yardımcı olacaktır.
