Lenfoma Nedir?
Lenfoma, bağışıklık sistemimizin bir parçası olan lenfatik sistemde başlayan bir tür kanser türüdür. Lenfatik sistem; lenf düğümleri, dalak, timus bezi ve kemik iliğini içerir.
Lenfoma, lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkar. Lenf kanseri bir tür kan hastalığıdır.
Lenfoma Türleri Nelerdir?
Genellikle Hodgkin ve Hodgkin Dışı lenfoma olarak iki ana kategoriye ayrılır. Bu iki tür, hücrelerin mikroskop altındaki görünümleri ve farklı biyolojik özelliklere göre sınıflandırılır. Her iki lenfoma türü de farklı tedavi yaklaşımları gerektirir ve erken teşhis, tedavi başarısı açısından kritik öneme sahiptir.
● Hodgkin Lenfoma: Lenfoma türleri arasında daha nadir görülen bir çeşittir. Bu türün karakteristik özelliği, mikroskop altında görülebilen Reed-Sternberg hücreleridir. Hodgkin Lenfoma, genellikle boyun, koltuk altı veya kasıktaki lenf düğümlerinde ağrısız şişliklerle başlar. Kemoterapi ve radyoterapi ile tedavi edilebilir. Erken teşhis, tedavinin başarısını büyük ölçüde artırır.
● Hodgkin Dışı Lenfoma: Lenfomanın yaygın olan türüdür ve birçok alt türe ayrılır. Bu lenfoma türü, hem lenf düğümlerini hem de diğer organları etkileyebilir. Hodgkin Lenfoma’ya göre daha farklı hücresel yapılara sahiptir ve daha geniş bir yaş grubunu etkileyebilir. Tedavisi; hastalığın türüne ve evresine bağlı olarak kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi ve kemik iliği nakli gibi çeşitli yöntemleri içerir.
Lenf Kanserinin Nedenleri Nelerdir? Risk Faktörleri Nelerdir?
Kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
Zayıflamış bağışıklık sistemi, lenfoma riskini artıran en önemli faktörlerden biridir. Özellikle HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar veya organ nakli sonrası kullanılan bağışıklık baskılayıcı ilaçlar, lenfoma gelişme riskini artırabilir.
Ailede lenfoma öyküsü olan bireylerde bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Bazı viral enfeksiyonlar, özellikle Epstein-Barr virüsü ve Hepatit C, lenfoma gelişiminde etkili olabilir. Radyasyona veya belirli kimyasallara (tarım ilaçları ve bazı endüstriyel kimyasallar) maruz kalmak, lenfoma riskini artıran diğer faktörler arasında yer alır.
Lenfoma Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri genellikle vücutta lenf düğümlerinin bulunduğu bölgelerde ortaya çıkar. Lenfoma belirtileri, hastalığın türüne ve yayılımına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
En yaygın belirtilerden biri, boyun, koltuk altı veya kasık gibi bölgelerde ağrısız şişliklerin oluşmasıdır. Ayrıca, enfeksiyon belirtisi olmaksızın açıklanamayan ateş, gece terlemeleri ve hızlı kilo kaybı da lenfoma hastalarında sıkça görülen belirtilerdendir. Sürekli yorgunluk hissi, dinlenmeyle geçmeyen bir bitkinlik şeklinde kendini gösterebilir. Ciltte kaşıntı ve döküntüler, bazı hastalarda ortaya çıkabilecek diğer belirtiler arasındadır. Göğüs bölgesinde yer alan lenf düğümlerinin büyümesi ise nefes darlığı ve öksürüğe neden olabilir.
Lenfoma belirtileri, başka sağlık sorunlarıyla da karışabilir, bu yüzden doğru tanı için uzman bir doktorla görüşmek en güvenilir yaklaşımdır. Bu belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, gecikmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken teşhis, lenfomanın tedavi edilebilmesi açısından kritik bir rol oynar.
Lenf Kanserinin Tanısı Nasıl Konulur?
Lenfomanın tanı süreci, hastalığın türünü ve evresini belirlemek için bir dizi test ve incelemeyi içerir. İlk olarak, şüpheli bir lenf düğümü şişmesi fark edildiğinde, doktor fiziksel muayene yaparak hastalığın belirtilerini değerlendirir. Ardından, biyopsi ile lenf düğümünden alınan doku örneği laboratuvarda incelenir. Biyopsi sonuçları, lenfoma türünü ve yayılım derecesini belirlemeye yardımcı olur.
Biyopsiye ek olarak, kan testleri, hastalığın seyrini ve diğer organların etkilenip etkilenmediğini değerlendirmek için kullanılır. Görüntüleme teknikleri de lenfoma tanısında önemli bir rol oynar. PET-CT, MR ve ultrason gibi yöntemler, tümörün boyutunu ve vücuttaki yayılımını belirlemek için kullanılır. Bu testler, aynı zamanda tedavi sürecinin izlenmesinde de yardımcı olur.
❖ Fiziksel Muayene
❖ Biyopsi
❖ Kan Testi
❖ Akciğer Filmi
❖ PET-CT (Pozitron Emisyon Tomografisi ve Bilgisayarlı Tomografi)
❖ MR (Manyetik rezonans görüntüleme) ve Ultrason gibi Yöntemler
Lenf Kanserinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Lenfoma tedavisi, hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.
Kemoterapi, lenfoma tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir ve kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlar. İleri evre lenfomalarda, radyoterapi de kullanılabilir. Bazı durumlarda, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler de tedavi seçenekleri arasında yer alır.
Hastalığın tekrarlaması durumunda veya dirençli vakalarda, kemik iliği nakli (kök hücre nakli) gibi tedavi yöntemleri gerekebilir.
