Psikoloji Nedir?
İnsan zihnini inceleyen bir bilim dalı olan Psikoloji, davranış bozukluklarından çocuk gelişimine, iletişim sorunlarından kişinin toplumsal yaşam içindeki yerine kadar geniş bir alanı kapsamaktadır. Duygulara, düşüncelere ve davranışlara bütünsel bir açıdan yaklaşan Psikoloji, ruh bilimi olarak da bilinmektedir.
Academic Hospital Psikoloji Bölümü
Academic Hospital Psikoloji Bölümü̈’nde; “Çocuk ve Ergen Psikolojisi” ve “Yetişkin Psikolojisi” alanlarında, kişiye özgü̈ ihtiyaçlara uygun şekilde psikolojik destek sağlanmaktadır. Çocuk ve Ergen Psikolojisi Bölümü’nde, özellikle ergenlik döneminde görülen problemlere ilişkin bütünsel bir sağlık hizmeti sunulmaktadır.
Academic Hospital Psikoloji Bölümü’nde Hizmet Verilen Alanlar
Depresyon:
Depresyon, kişinin uzun süreli olarak içinde bulunduğu ruh hâlinden kurtulamaması, kendini değersiz ve işe yaramaz hissetmesi, uyku ve yemek düzenin bozulması, sosyal hayata katılmayarak içine kapanması, geleceğe dair umutlarını yitirmesi, hatta yaşamına son vermeyi bile düşünmesi olarak tanımlanmaktadır. Ağır depresyon yaşayan kişilerin, uzman bir psikanalist tarafından tedavi edilmesi gerekir.
Kaygı Bozukluğu:
Kaygı bozuklukları, çocukluk ve gençlik dönemlerinde yaşanan stresle başlayan, yavaş yavaş ve belirti vermeksizin ilerleyen, kimi zaman kalıtsal da olabilen bir hastalıktır. Tedavisi mümkün olan anksiyetede, psikoterapi seanslarıyla birlikte antidepresan ilaçlarından da destek alınabilmektedir.
Kişilik Bozuklukları:
Herkes bu dünyada tek ve biriciktir. İnsanların kendine has düşünme, davranma, ilişki kurma, dünyayı algılama ve kendinin farkında ve olma haline “kişilik” adı verilmektedir. Kişilik bozukluğu ise sağlıksız düşünme, esneklikten yoksun olma, kurulan ilişkilere ve topluma uyum sağlayamama gibi belirtileri olan psikolojik bir sorundur. Ergenlik ve erken erişkinlik döneminde açığa çıkan kişilik bozukluğu, birçok psikiyatrik hastalığa yol açabilmektedir.
Evlilik problemleri, ilişki problemleri:
Evlilik ve aile, insanların yoğun ilişki içerisinde bulunduğu bir müessesidir. Ancak evli bireylerin uzun süre hem kendi aralarında hem de çocuklarıyla yaşadığı sorunların çözümü, Psikiyatri ve Psikolojinin alanına girmektedir. Çiftlerin birbirleriyle ilgili duygu ve düşüncelerini samimiyetle ifade etmesi, sorunları oluşturan kaynağın ortaya çıkarılması, kötü giden ilişkiyi olumlu yöne çevirmek terapi sürecinin başlıca hedefidir.
Stres yönetimi:
Kişinin üzerinde yoğun baskı hissedip sürekli gergin olması, kendisine olduğu kadar çevresindeki insanlara da zarar vermesine neden olabilmektedir. İçinde bulunduğu ruh hâlinden kurtulabilmek için stres yönetimini öğrenmesi gerekmektedir. Bunun için başvurduğu psikoloğun rehberliğinde hayata daha olumlu bakabilmekte, kendiyle ve sevdikleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurabilmektedir.
Kronik yorgunluk:
Süregiden koşuşturma, yoğun iş temposu, her zaman bir yere yetişme telaşı günümüz insanını hayli yormaktadır. Kronik yorgunluk ise kişi dinlense bile kendini yorgun ve bitkin hissetmesi, her zaman stresli ve agresif olması, hayattan keyif almamasıdır. Psikolojik bir sorun olan kronik yorgunluk, bedensel birtakım semptomlar da meydana getirebilir. Bunların en sık rastlananlarını; mide bulantısı, kas ve eklem ağrıları, boğaz ve karın ağrısı, bağırsakların düzenli çalışmaması olarak sıralamak mümkündür. Kronik yorgunluk sendromu gösteren kişiler, psikolog yardımıyla olumsuz bakış açılarından sıyrılıp hayatın olumlu yönlerine odaklanabilmektedirler.
Takıntılar-Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB):
OKB, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtülerle kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır. Çocuklar da dâhil her yaş grubunda ortaya çıkabilmektedir. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık rastlanmaktadır.
Panik atak / panik bozukluk:
Ortada herhangi bir neden yokken ve beklenmedik bir anda ortaya çıkan, kişiyi hem bedensel hem de psikolojik olarak etkileyen sıkıntı ve korku nöbetlerine panik atak adı verilmektedir.
Sosyal fobi:
Kişinin sürekli olarak başkaları tarafından yargılanabileceğini düşünmesine, toplumsal hayata katıldığında ayıplanacağı ve rezil olacağı kaygısını taşımasına sosyal fobi adı verilmektedir. Çok erken yaşlarda veya ilk gençlik döneminde başlayan bu rahatsızlık, tedavi edilmediği takdirde kişinin toplumdan tamamen soyutlanmasına neden olmaktadır.
Korkular:
Uçağa binmek, yükseğe çıkmak, kan görmek, kapalı yerlerde uzun süre kalamamak… Aslında birçok kişi için sıradan olan bu durumlar, bazıları içinse hayatlarını kâbusa çeviren unsurlardır. Herkesin korktuğu bir veya birkaç şey vardır. Ancak bu korku hayatı engelleyecek boyuta ulaşıyorsa, tedaviye ihtiyaç duyulduğunun işaretidir. Örneğin; kandan korkan bir kişinin hastaneye gidememesi, uçaktan korkanın uçağa binememesi hayatı olumsuz yönde etkiler. Birçoğu çocukluk döneminde başlayan bu korkuların tedavi sürecinden elde edilen başarı hayli yüksektir.
Travma sonrası stres bozukluğu:
Kişinin yaşadığı saldırı, taciz, büyük afetler, aile içi şiddet gibi olumsuz olaylar onda uzun süre geçmeyen ve giderek derinleşen etkiler bırakır. Travma, kişinin birebir maruz kaldığı olağanüstü olaylar neticesinde ortaya çıkabileceği gibi savaş, büyük patlamalar gibi toplumsal olaylar nedeniyle de meydana gelebilir. Bu durum sonrasında kişi depresyona girebileceği gibi, travma sonrası stres bozukluğu da geçirebilmektedir. Travma sonrası stres bozukluğunun belirtileri; gelecekle ilgili hiçbir beklenti içine girememe, uykusuzluk, çabuk sinirlenme, en ufak bir şey karşısında irkilme, yaşadığı olayın tekrarlanabileceğine dair derin endişe duyma ve olayı hatırlatan herhangi bir şeye büyük reaksiyon verme, kâbus görme. Travma sonrası stres yaşayan kişilere hem psikolojik hem de ilaç tedavisi gerçekleştirilmektedir.
Uyum bozuklukları:
Psikiyatrik rahatsızlıklar arasında bulunan uyum bozukluğu genellikle yoğun stres altında bulunan kişilerde görülmektedir. Kişinin yaşadığı kimi travmatik olaylar (boşanma, sevdiği birinin ölümü, ağır hastalıklar vb.) onu uyum bozukluğuna sürükleyebilmektedir.
Dürtü kontrol bozuklukları:
İnsanın içindeki dürtüleri kontrol etmesi, ruh sağlığının iyi olduğunu gösteren işaretlerden biridir. Ancak gerek kendine gerekse çevresine ve başkalarına yönelik kötücül dürtülerini kontrol edememesi, psikiyatrik olarak tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Dürtü kontrol bozukluğu olan kişiler, gerçekleştirdiği eylemin uygunsuz olduğunu bildiği hâlde o eylemi yaparlar ve neticesinde de büyük bir mutluluk duyarlar. İnsanlara saldırma, çalma (kleptomani), yangın çıkarma, mülke zarar verme, aşırı derecede alışveriş yapma gibi durumlar dürtü kontrol bozukluğuna verilebilecek örneklerdir.
Beslenme bozuklukları:
İnsanın yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi gerekmektedir. Yetersiz ve dengesiz beslenme ise bedensel olduğu kadar psikolojik gelişimin de önünde engel oluşturabilmektedir.
Yeme bozuklukları:
Yeme bozukluğu; aşırı yeme (bulimiya), hiç yememe (anoreksiya) ve tıkanırcasına yeme alışkanlığıdır ve her birinin altında psikolojik bir neden yatmaktadır. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık rastlanan beslenme bozukluklarında, zamanla fiziksel hastalıklar da oluşmaktadır. O nedenle de beslenme bozukluğu olanların tedavi süreci sadece psikologlardan ibaret değildir; gerekli görüldüğü takdirde iç hastalıkları, kalp damar hastalıkları ve diyetisyenlerle birlikte multidisipliner bir tedavi süreci geliştirilmektedir.
İyi Bir Psikoloji İçin Uygulanan Testler ve Terapiler
Academic Hospital Psikoloji Bölümü, sağlığın bir bütün olduğu, hem bedensel hem de ruhsal iyi olma hâlini ifade ettiği gerçeğinden hareketle, psikolojik sorunların çözümü için şu terapileri ve testleri uygulamaktadır:
- Kısa süreli çözüm odaklı terapi
- Travma sonrası stres bozukluğu terapisi
- Ölüm ve yas terapisi
- Objektif çocuk değerlendirme testleri
- Çocuk merkezli oyun terapisi
- Aile-çocuk danışmanlığı
- Frankfurter dikkat testi
- Rorschach ve TAT Testi (Yetişkin)
